در مقالات قبلی این وبسایت درباره مدل اسکارف Scarf و تیوری Avoid-Approach صحبت کردیم و گفتیم که چگونه با این شیوه میتوان تعاملات اجتماعی امن تری داشته و اثرگذاری بیشتری را ایجاد نمود. در این مقاله درباره اولین بخش از مدل اسکارف یعنی Status:شان اجتماعی افراد صحبت میکنیم.
✅مدل اسکارف : شان اجتماعیStatus
در تحقیقات دانشمندان فراوانی از جمله مایکل مارموت این موضوع اولین و مهمترین تعیین کننده سلامت و طول عمر آنهاست، حتی وقتی که تحصیلات و درآمد عوامل کنترل شده هستند. شان اجتماعی به معنای اهمیت نسبی است. سلسله مراتب و ارشدیت. افراد در مکالمات و ارتباطات خود شان اجتماعی خود را بروز میدهند و این موضوع بر فرآیندهای تحلیلی مغز اثر میگذارد. احساس برتری در افراد زمانی بوجود میاید که گمان میکند از دیگران بهتر اند در این شرایط حلقه پاداش در ذهن فعال شده و دوپامین ترشح میکند. برنده شدن در یک مسابقه شنا، کارت بازی یا یک معامله بخاطر احساس بالاتر رفتن شان اجتماعی منجر به فعال شده موقعیت پاداش میشود. برعکس احساس کاهش جایگاه در افراد میتواند عکس العمل های شدید ناشی از تهدید را ایجاد کند. احساس کاهش شان اجتماعی همان بخشهایی از مغز را فعال میکند که درد فیزیکی آنها را تحریک میکند.
✅کاهش تهدید در رابطه با شان اجتماعی
بنظر میرسد بطرز عجیبی ساده است که ناخواسته احساس کاهش شان اجتماعی در دیگران ایجاد کنیم. این شرایط ممکن است در طی توصیه به یک نفر یا دادن دستورالعمل یک کار و یا بازخورد منفی درباره عملکرد پیش آید. در این شرایط افراد معمولا خود را در وضعیت دفاعی قرار میدهند که درد این موقعیت را کاهش دهند.
✅برای بسیاری از افراد شنیدن این جمله “آیا میتوانم انتقادی از شما بکنم؟” احساسی مشابه شنیدن صدای تعقیب فردی در تاریکی را میدهد. فرآیندهای ارزیابی عملکرد معمولا چنین حسی در افراد ایجاد میکنند و از اینرو نمیتوانند محرک های موثری برای تغییر در رفتار افراد باشند. اگر رهبران میخواهند که رفتار افراد تعییر کند باید توجه زیادی بکنند که تهدیدهای ناشی از کاهش شان اجتماعی حذف شوند. یکی از راهها این است که فرد خودش در مورد عملکردش بازخورد بدهد.
✅افزایش پاداش با بهبود شان اجتماعی
سازمانها معمولا همه چیز را درباره پاداش میدانند و ارتقا همواره یکی از گزینه های پاداش است. اما این موضوع ممکن است باعث شود افراد را تا سرحد ناشایستگی در یک سمت ارتقا دهیم. بررسیها نشان میدهد که میتوان به شیوه های پایدارتری افراد را تشویق کرد. بعنوان مثال وقتی افراد یاد میگیرند و رشد میکنند و این رشد دیده میشود آنها احساس بهبود شان اجتماعی میکنند. در واقع وقتی افراد در بهترین زمان انجام یک وظیفه یا توسعه دیده میشوند، مدار پاداش در ذهن آنها فعال میشود و احساس برتر بودن به انها دست میدهد، در این مورد کسی که از او بهتر هستند خود گذشته شان است.
✅وقتی افراد بازخورد مثبت میگیرند بخصوص در جمع، احساس افزایش شان اجتماعی میکنند. یک بررسی نشان میدهد که فعال شدن چرخه پاداش در کودکان وقتی در یک بازی کامپیوتری به آنها گفته میشود “درسته” مانند دریافت یک پول زیاد است. بسیاری از مدیران از تشویق کردن افرادشان میترسند چون گمان میکنند مقدمه درخواست ارتقا میشود درحالیکه حس پاداش عمیقی که در افزایش شان اجتماعی ناشی از تحسین نهفته است میتواند نیاز به ارتقا دایمی را کاهش دهد. در نهایت میتوان گفت که شان اجتماعی درباره موقعیت نسبی یک نفر در یک اجتماع بر مبنای ارزشهاست. در واقع اگر مهمترین ارزش ما پول باشد همه افراد پول خواهند خواست. اما اگر شروع به ایجاد ارزشهای دیگری مانند کیفیت در برابر کمیت کنیم ارزش خواستنی تغییر خواهد کرد. همچنین توجه کنیم که مسابقه اصلی که باید شان افراد در آن بهبود یابد مسابقه با خودشان است. برگرفته از مقاله David Rock