دنیای پیچیده و سریع امروز نیاز شدیدی به برقراری ارتباطات اثربخش و با کیفیت میان انسانها ایجاد نموده است. شیوه ارتباطات و تعامل میان افراد و شناخت روشهای ایجاد انگیزه و اشتیاق در آنها یکی از ضروریات قرن حاضر است. در این میان شناخت عملکرد مغز یکی از جدیدترین حوزه هایی است که دانشمندان تلاش کرده اند تا با کمک آن به درک دلایل رفتارها و نیازمندیهای افراد بپردازند. عصیب شناسی اجتماعی یا social neuroscience یکی از زمینه های علمی است که تلاش میکند روابط میان افراد و ارتباطات اجتماعی و بسیاری از مفاهیم ارتباطی و اجتماعی دیگر را بررسی نماید.
یکی از موضوعات جذاب این علم نشان میدهد که بخش بزرگی از انگیزاننده های انسان در روابط اجتماعی تحت تاثیر بینش غالب مغز در حداقل کردن تهدید و حداکثر کردن پاداش است. این موضوع در مقاله گوردون 2000 به تفصیل آمده است.
موضوع دوم اینکه مغز در زمان تحلیل ارتباطات اجتماعی برای حداقل کردن تهدید و حداکثر نمودن پاداش از همان شبکه های عصبی استفاده میکند که در رفع نیازهای اولیه بقا مورد استفاده قرار میگیرند. در واقع مغز با نیازهای اجتماعی هماهنگونه روبرو میشود که با نیاز به آب و غذا برخورد میکند.
بر اساس تحقیقات دانشمند عصب شناس گوردون قاعده حداقل کردن خطر و حداکثر کردن پاداش، قاعده بنیادی و اساسی مغز ماست. این قاعده از یک مفهوم قدیمی و آشنا به نام بازخورد Avoid-Approach نشات میگیرد. بر طبق این قاعده وقتی مغز انسان در برابر محرکی قرار میگیرد یا به آن برچسب خوب میزند و با آن همراه میشود و یا به آن برچسب بد میزند و از آن دوری میکند. اگر محرکی با احساسات مثبت یا پاداش همراه باشد منجر به نزدیکی میشود و اگر با احساسات منفی و تنبیه همراه باشد منجر به پرهیز میشود. پاسخ نزدیکی-پرهیز یک مکانیزم ذهنی برای بقاست که طراحی شده است تا افراد با بخاطر آوردن سریع آنچه خوب و بد است زنده بمانند. بعنوان مثال ذهن نوعی از حافظه را برای بخاطرآوردن خوردنیهای بدمزه و سمی اختصاص میدهد. وظیفه بخش لیمبیک مغز این است قبل از آنکه بخش خودآگاه مغز تصمیمی بگیرد به محرک های پاسخ دهد . این رخداد در زمانی نزدیک یک پنجم ثانیه رخ میدهد. در واقع این یک فعالیت رفلاکسی است که باعث میشود خیلی سریع در مورد یک موقعیت و عکس العمل در برابر آن تصمیم بگیرید.
کاملا مشخص است که این اقدام و عکس العمل در تشخیص موقعیت های حیاتی مانند خطر یا غذای سمی بسیار مهم است اما دانشمندان عصب شناس معتقدند که در برابر تعاملات اجتماعی هم مغز ما به همین شیوه و با استفاده از سیستم پرهیز- نزدیکی ناخودآگاه تصمیم میگیرد. در مقالات آتی همین وبسایت تلاش خواهیم کرد تا این مفهوم و شیوه های بهره گیری از آن برای شناخت روشهای ایجاد انگیزه را بررسی کنیم.
برگرفته از مقاله David rock