خودآگاهی: روشهای توسعه

در مقاله پیشین درباره دلایل اهمیت خودآگاهی در رهبران گفتیم. در این مقاله میخواهیم روشهای توسعه خودآگاهی در همه افراد و بخصوص رهبران را بررسی کنیم.

• بازگشت به خود

برای ایجاد خودآگاهی از این راه پیشنهاد میشود که هر فرد در بازه های زمانی مشخص با خودش به گفتگو بنشیند. درباره خودش، اهداف و آرزوهایش فکر کند. درباره عقاید، ارزشها و پیش فرضهای فردی خود تعمق کرده و آنچه را هست و آنچه را میخواهد روشن کند. این فرآیند بازگشت به خود میتواند بر میزان خودآگاهی افراد بیافزاید.

• تجربه های نو

هر زمان که هر فرد در معرض تجربیات نو و جدید قرار میگیرد و از دامنه امن خود خارج میشود، میتواند وجوهی از شخصیت خود را ببیند که ممکن است تاکنون با آن روبرو نشده باشد. کشف این وجوه تازه همراه با قابلیتها و محدودیتها میتواند منجر به بهبود و توسعه خودآگاهی فردی شود.

• فرصت ارزیابی

هر زمان که یک فرد در معرض نوعی از ارزیابی قرار میگیرد بخصوص که این ارزیابی شامل تجرییات نو و بازخوردهای جامع باشد بر میزان آگاهی فرد نسبت به نقاط قوت و ضعف وی افزوده میشود.

• بازخورد گرفتن

هر نوعی از دریافت بازخورد میتواند روشن کننده وجوه کور شخصیت افراد باشد. گرفتن بازخورد از مدیران بالادست، همکاران هم سطح و همچنین نیروی انسانی واحد میتواند آگاه کننده باشد. پیشنهاد میشود برای دریافت بازخوردهای واقعی تر و اثربخش تر بهتر است دایره ای از افراد معتمد و متخصص در اطراف هر فرد تشکیل شود.

• تجزیه و تحلیل بازخوردها

بررسی و توجه و تعمق در بازخوردهای رسیده از دیگران میتواند در تکمیل خودآگاهی و ایجاد انگیزش برای توسعه فردی بسیار موثر است. از سوی دیگر  بررسی رفتارها و تصمیمات اتخاذ شده در سرایط مختلف نیز میتواند روشن کننده فرضیات ذهنی، علایق و رویکردهای کلی فردی است و توجه و تحلیل آنها میتواند منجر به شفافیت بیشتر در این ویژگیها شود.