چه بازخوردی سازنده است؟
دفعات زیادی درباره اهمیت دادن بازخورد به نیروی انسانی سازمان صحبت شده است. آمارهای جالبی وجود دارد که نشان میدهد عملکرد، ماندگاری و رضایت نیروی انسانی با گرفتن بازخوردهای سازنده و بجا رابطه مستقیم دارد. بیایید بررسی کنیم که چگونه بازخوردی سازنده است و ویژگیهای یک بازخورد خوب چیست؟ اولین ویژگی یک بازخورد منتهی به نتایج بالا، هدف آن است.
هدف درست در ارایه بازخورد سازنده چیست؟
در ارایه یک بازخورد سازنده که بر اساس تحقیقات مدون منتهی به بهبود عملکرد و رضایت شغلی میشود هدف اصلی بهبود و تقویت رفتار است.
وقتی به یکی از کارمندان درمورد رفتار یا فعالیت صحیحی بازخورد مثبت داده میشود، سیستم پاداش مغز فعال میشود و فرد تمایل بیشتری برای تکرار و تداوم آن رفتار میابد. در برابر وقتی به فردی در مورد یک رفتار یا فعالیت نامناسب بازخورد اصلاحی داده میشود سیستم پاداش منفی(تهدید) مغز تلاش میکند تا آن رفتار را متوقف کرده و یا کاهش دهد.
این رخداد زمانی اتفاق میفتد که بازخورد اصلاحی به شیوه ای صحیح و با هدف واقعی اصلاح و بهبود رفتار ارایه شده باشد. در واقع شیوه ارایه بازخورد به کارمند خاطی نشان میدهد که هدفی بجز بهبود و اصلاح مهارتهای رفتاری وعملیاتی وجود ندارد. در این شیوه صحیح، اهدافی مانند تحقیر فرد در برابر دیگران ، عقده گشایی بازخورد دهنده، تخلیه احساسات منفی بازخورد دهنده و عیب جویی و کاهش اعتماد بنفس بازخورد گیرنده وجود ندارد.
هر مدل دیگری از ارایه بازخورد که باعث شود کارمند بازخورد گیرنده، اهداف دیگری بجز رشد و توسعه فردی و سازمانی از گرفتن بازخورد دریافت کند بر پذیرش بازخوردها و اثر نهایی مثبت آن تاثیر منفی خواهد داشت.
بنابراین بهتر است قبل از ارایه هر بازخوردی، به این فکر کنیم که هدف ما از این فرآیند چیست؟ آیا این هدف منجر به تغییر پایدار در رفتار و عملکرد فرد میشود؟ پس از آن لازم است که به تک تک کلمات و جملات ارایه شده به فرد توجه کنیم و هر کلام و یا جمله ای را که منتهی به درک هدف جانبی دیگری از سمت بازخورد گیرنده میشود به نحو موثر تغییر دهیم. این اولین قدم در ارایه بازخوردهایی ست که به رشد و توسعه فردی نیروها و بهبود عملکرد و کارایی سازمان میانجامد.