کتاب پاداش از دن آریلی(Payoff: The Hidden logic that shapes our motivations) یکی از جذاب ترین کتابهایی است که در چند وقت اخیر مطالعه کرده ام. که با پشتوانه آزمایشهای واقعی تلاش کرده است تا بسادگی نشان دهد چه چیزی باعث میشود کار کنیم. بهبصراحت میتوانم بگویم این کتاب کوچک، عصاره و چکیده حیرت انگیزی از همه مطالعات و تحقیقات دانشمندان برای بهبود انگیزش و اشتیاق شغلی است گمان میکنم بخشهایی از کتاب بهتر ازهر چیزی بتواند این معجون دوست داشتنی را نشان هد.
عموما تصور میشود که انگیزه تحت تاثیر پاداش های ملموس و بیرونی است. “فلان کار رو بکن، در مقابلش فلان چیز رو بگیر” اما حکایت انگیزش حکایتی بسیار ظریفتر، پیچیده تر و مسحورکننده تر از فرض های ساده ماست. پر از چیزهایی که فکر میکنیم خیلی اهمیت دارند اما در حقیقت اهمیت زیادی ندارند و مهمتر از آن پر از جزییات غیرمعمول بسیار مهمی که یا بطور کامل نادیده شان میگیریم یا فکر میکنیم اهمیت چندانی ندارند.
در فرآیند انگیزش تایید نوعی جادوی انسانی است یک رابطه انسانی کوچک، هدیه از یک نفر به نفر دیگر که نتیجه بسیار بزرگ تر و پر معناتری در پی دارد. از جنبه مثبت هم که بنگریم نتایج تحقیقات نشان میدهد که تایید تلاش های افرادی که با ما کار میکنند برای افزایش انگیزه شان کافیست.
ناگفته پیداست که زندگی خانوادگی و اجتماعی ما تا حد زیادی به حسن نیت وابسته است. اما در حالی که ما معمولا اهمیت حسن نیت را در روابط اجتماعی و عاطفی مان درک میکنیم از نقش تعیین کننده آن در محیط کار غافل میشویم. ایجاد حسن نیت به نسبت آسان است تنها چیزی که نیاز داریم شنیدن چند کلمه تشویق آمیز، گه گاه گرفتن هدیه ای و یک نگاه صمیمانه. اما علاوه بر این باید به یاد داشته باشیم که حسن نیت شکننده است. ترویج حسن نیت ساده است اما از بین بردنش از آن هم ساده تر است.